Je kent het wel; van die principes die je hebt voordat je moeder bent. Ik zou bijvoorbeeld nooit aan een luier ruiken of er een grote boodschap in zit. Wij zouden geen hysterisch gekleurd plastic speelgoed kopen. Ook hadden we ons ten doel gesteld om Scott zeker tot zijn tweede jaar schermvrij op te voeden. Fail… En als je de tweede bent, kijk je ook al automatisch mee met je broer natuurlijk!

Daar gingen ze: onze principes over de schermtijd voor de kids overboord

Zonder enige kennis van zaken veronderstelden we dat van die moderne filmpjes je kinderen, doordraaien. Een kind moet zichzelf kunnen vermaken en niet vastgekluisterd zitten aan een scherm. Ons kind zou zeker tot aan zijn tweede jaar gewoon schermvrij blijven. Ondanks onze resolute overwegingen is het toch zover gekomen dat Scott toen hij de 1,5 was gepasseerd het filmpjes kijken helemaal te pakken kreeg en dat wij dat eigenlijk helemaal niet eens meer zo vervelend vonden! Zoals het vaker gaat met principes: de praktische kant heeft het gewonnen van de ideologische kant.

Ons eerste ‘omkantelmoment’ was destijds de terugvlucht vanaf Ibiza begin september.

Geen overdreven lange vlucht. We kregen alleen pas in het vliegtuig te horen dat er sprake was van een uur vertraging. Daar zat ik dan met een ietwat grote dreumes, die anders door de bewegingen van het vliegtuig rondom zijn slaaptijd wel even ingedommeld zou zijn geweest. Nu bleef hij alive and kicking en is dat ook gebleven. Die vlucht kwam het eerste besef: zo’n iPad met filmpjes mee is toch geen gek idee!

Later die maand besloot Scott twee weken lang gewoon een uur eerder wakker te worden. Nu was hij altijd een makkelijke slaper van begin af aan en mochten we dus eigenlijk helemaal niet zeuren. Maar dat ene uurtje korter elke dag nekte ons wel. Eenmaal uit zijn ledikantje gehaald, was Scott meteen aan (Skye ook trouwens, het is kind eigen denk ik ;-)). Denk maar niet dat ie nog even bij ons ging verder snoozen of slapen (en Skye ook weer niet). Nee, er moest/moet meteen gespeeld worden. Om in ieder geval nog lekker in bed te kunnen blijven liggen en hem niet in de gaten te hoeven houden (we hadden geen traphekje), hebben we hem toen eigenlijk ‘verleid’ om lekker knus in bed te blijven met wat filmpjes kijken. Peppa Pig was het helemaal voor hem, en niet veel later volgden Helden van de Stad, Woezel en Pip en Brandweerman Sam.

We zijn niet de enigen die schermtijd in zetten voor rust en soms ook een beetje eigen belang. Lees hier de ervaringen met schermtijd van blogger Esther. 

Auto. Als je Scott dat toen op een overdreven onschuldige manier hoort zeggen, met een enorme klemtoon op de ‘oo’, dan vroeg hij eigenlijk om een filmpje. Op een of andere manier had hij het woord auto (vermoedelijk omdat hij zo gek is op dat Helden van de Stad en op auto’s in het algemeen) ook gekoppeld aan filmpjes kijken op de iPad of iPhone. Betekent dat hij nu extreem veel filmpjes keek als dreumes? Nee, dat viel volgens mij best mee. Ik denk dat hij in totaal vier afleveringen van Peppa Pig of iets vergelijkbaars per dag bekeek. Meestal op het scherm van de iPad. Om te voorkomen dat die zou gaan sneuvelen, kochten we er een kidsproof rubberen hoes om heen. De rand van de hoes is zó dik: als het scherm plat op de grond valt, dan blijft er zeker nog 0,5 cm ruimte over tussen het scherm en de grond dankzij die dikke rand.

Aap, noot, muis: zijn we wel goed bezig zo?

In mijn zoektocht destijds of we nu eigenlijk nog wel op de goede weg zaten, kwam ik het rapport van Aap, Noot, Muis tegen.  Een onderzoeksrapport over peuter en kleuter en internet en schermtijd. Per leeftijdscategorie wordt beschreven hoeveel schermtijd voldoende is en welke apps voor hun fase geschikt zijn.

Voor een dreumes (tot 2 jaar) is dat 5-10 minuten per dag. Op sommige dagen kwamen wij met Scott in die leeftijd daar best wel boven uit vermoed ik: zeker wel vier Peppa-filmpjes per dag en dat telt dus best wel aan dan! Skye en Scott zitten er nu ook flink boven want lees dit advies uit het voornoemde onderzoeksrapport maar eens:

Beperk de tijd tot 5 of 10 minuutjes in het begin, oplopend tot 20 minuten tot een half uurtje per dag als het kind zes jaar is.

Hoewel ik weet dat het maar een richtlijn is, merk ik dat je je al zo gauw op de volgende glijdende schaal begeeft. Er zitten ook gewoon hele leuke kinderseries tussen zoals Dropje, Ben & Holly, Peppa Pig, Brandweerman Sam. Een aflevering is zo gekeken en voor je het weet is de volgende alweer gestart.

Maar dat is heus niet alles wat hier in huis wordt gekeken: via Youtube worden er van die hysterische Russische filpmjes gekeken, de tenenkrommende vlogs van de familie Bellinga en die stomme Disney tiener series gekeken. Daar zit ik op deze leeftijd echt niet op te wachten. Maar als het eenmaal in dat Youtube algoritme zit, krijg je het er niet zo makkelijk meer uit.

Van Youtube leren ze dan ook wel weer: Engelse woorden en kleuren bijvoorbeeld. Het is niet alleen maar kommer en kwel. Ze mogen desondanks nooit Youtube kijken als we er zelf niet zijn en het moet op zijn minst gevraagd worden. Zodat ik weet dat ze daarop bezig zijn en vinger aan de pols kan houden wat ze aan het kijken zijn. Regelmatig ben ik daar niet tevreden over en typ ik een zoekopdracht in voor iets wat wel geschikt is voor hun leeftijd op Youtube (zoals Kinderen voor kinderen en Peppa Pig). Zo hoop ik het algoritme een beetje te verslaan ;-))

Nu ik voor dit blog  het onderzoeksrapport over schermtijd bij peuters en kleuters weer las, viel het me op dat Scott ook dingen kijkt die eigenlijk nog helemaal niet voor zijn leeftijd zijn. En dan heb ik het vooral over Ninjago. Hij mocht het één keer kijken van Hans en was meteen ‘hooked’. In die serie wordt veel gevochten. Ik houd Scott’s gedrag dus ook nauwlettend in de gaten. Tot nu toe heeft de serie hem niet beïnvloed. Mocht dat wel gebeuren, dan komt er een (tijdelijke) stop. Ook het kijken van deze serie heeft wel weer zo zijn voordelen: hij is enorm gek op Lego geworden en heeft daarin zijn eigen speelwereldje met andere vriendjes uit de klas die ook fan zijn.

Aandacht voor schermtijd: die van je kind en van jezelf!

Al met al doet het bovenstaande me opnieuw beseffen dat doorlopende aandacht voor de schermtijd van de kinderen noodzakelijk is. En niet alleen de hoeveelheid schermtijd an sich natuurlijk. Juist ook wat ze kijken en welke andere gevaren je op internet kunt tegenkomen.

Het is goed om ze al jong ook op dat vlak weerbaar te maken. Nu doe ik het vooral door Scott te leren dat hij in spelletjes op de iPad niet overal op mag doorklikken want het kan zijn dat je dan iets ‘koopt’ dat je niet wilt hebben of bij content komt die niet geschikt is voor kleine kinderen. Hij weet nu dat hij geduld moet hebben tot het kruisje van zo’n reclame in beeld is en omdat dan vervolgens weg te klikken.

Hoe groter ze worden, hoe harder die weerbaarheid nodig is. Social media, online pesten, het beschermen van je wachtwoorden. Allemaal dingen die ze hier nog moeten gaan leren als het gaat om veilig internetten. Voor kinderen die wat ouder zijn dan Scott is het kinderboek kinderboek ‘Kasper, Sky en de groene beer‘ een aanrader: met dit boek ontdek je samen op een leuke en educatieve manier het belang van veilig internetten.

Het is een mooi handvat om het gesprek aan te gaan. Naast het stiekem controleren van het online gedrag van de eigen kinderen. Ruim acht op de tien ouders doet dat namelijk als het aankomt op het internetgedrag van hun kind. En dat is helemaal niet zo gek. Jouw kind is misschien wel te vertrouwen. Maar die buitenwereld is niet altijd te vertrouwen. Ervaringen met per ongeluk stuiten op porno, benadering door een volwassene, online pesten en het schenden van privacy is iets wat je liever voorkomt!

Super belangrijk is het ook om zelf het juiste voorbeeld te geven. Zeker als het om schermtijd gaat. Waarom zou je kind niet continue op de tablet mogen als je zelf de hele tijd met je neus op je telefoon te vinden bent? Ik denk dat dat misschien nog wel een grotere impact op het gedrag van kinderen heeft. Scott die een paar maanden geleden steeds mijn telefoon kwam brengen als ik die niet in mijn buurt was (“Hier mam, je telefoon!”) was weer zo’n enorme eyeopener voor mij. Ik wil niet dat mijn kinderen leren dat die telefoon integraal onderdeel van mij uitmaakt, dat hun ouders vergroeid zijn met die dingen. Ik leg hem bewust grote delen van de dag gewoon weg en uit het zicht. Best een uitdaging! Maar wel een hele belangrijke! Ga jij die samen met mij aan?